Wim Laumans, ‘Een filosofisch model van de haptonomie’, https://mobiel.wimlaumans.nl/een-filosofisch-model-van-de-haptonomie-hc2013-2.pdf, Haptonomisch Contact, HC 2013-2 (2013) nr. 2 (juni)
Het filosofisch model kan uitgangspunt zijn van het wetenschappelijk model. Het koppelt het wetenschappelijk model, de waardevrije wetenschap, aan de waardeleer. Zo zou de droom van Frans Veldman: ‘de haptonomie als wetenschap die een geweten in zich draagt’, waar gemaakt kunnen worden. Op deze wijze begint het model in de ethiek en eindigt het in de ethiek. Dan is de ethische raakbaarheid, de gevoeligheid voor het appèl van de ander, het fundament van de haptonomie. Het appèl beweegt me om te helpen én geeft me de mogelijkheid om de hulp af te stemmen op de cliënt. (…) In de haptonomie, als ontische (= betrekking hebbend op het zijn als zichtbare werkelijkheid) wetenschap, geldt alleen het gevoelde ik, het tot (empirisch waarneembaar) object te reduceren persoon. En dat betekent een ontkenning van de voeler: die wordt, omdat hij onzichtbaar is, vergeten door de wetenschap. (…) De hapsis is de zintuiglijke raakbaarheid, de ontvankelijkheid in de betekenis van de indrukken van belang voor het eigen leven. Is iets goed of slecht voor me? (…) En hoe komt de haptonomie dan aan de gevoeligheid voor de ander? (…) Die gevoeligheid ontstaat uit de ethische raakbaarheid, de gevoeligheid voor het leed van de ander. De gevoeligheid die dieper en eerder is dan de hapsis en de haptonomie een ethisch fundament biedt. (…) Het wetenschappelijk model zit op empirisch niveau. Het filosofisch model, ruimer en dieper dan het wetenschappelijke (maar zonder de mogelijkheid van empirische falsifieerbaarheid), schetst wat het empirische draagt en transcendeert: de ethiek.
Kennisweb haptonomie 