Notities naar aanleiding van ‘De buik, de bodem van de ziel’

De westerse mens

  • zoekt het ‘ordenende zwaartepunt’ nu nog hoog in het lichaam, in het hoofd, terwijl de grote hersenen behalve met de hersenstam verbonden zijn met de buik
  • associeert de menselijke geest nu nog met hersenen, maar bijvoorbeeld de maag ‘weet’ al sneller dat er spanning is en de buik ‘voelt’ hoe het met ons gesteld is.

De dierlijke basis

  • kantelt als die uit het oog verloren wordt en krijgt daarmee onvoldoende basis want om overeind te blijven moet een zwaartepunt laag liggen.
  • herbergt volgens onder andere filosoof Nietzche het bewustzijn
Henk-Jan Hoefman, Lenette Schuijt (red.), ‘ZINschrift 3: Zintuigen aan het werk – sensitiviteit ontwikkelen binnen organisaties’, uitgeverij Asoka bv, Rotterdam, 2006

Het proto-zelf

  • is volgens professor Damasio een voor-bewuste biologische voorloper van bewust zelfgevoel
  • bestaat uit neurale patronen die steeds de toestand van de fysieke structuur van een organisme in kaart brengt

De buik

  • herbergt dierlijke hartstochten
  • geeft eerste levensenergie door via de navelstreng
  • maakt draagwijdte van het geheel voelbaar en is daarmee bodem van de ziel
  • verstaat nooit de taal van de hersenschors (cortex) omdat de buik-taal zich bevindt op een onbewust, irrationeel niveau.
  • stelt als een eis voor voeling ermee dat we te werk gaan als een kunstenaar die aandacht geeft aan gevoelens, intuïties en gewaarwordingen die niet gesnapt hoeven worden.

De adem

  • houdt een organische verbinding in stand tussen binnen- en buitenwereld; dus tussen mens en kosmos
  • kent twee centra in het menselijke zenuwstelsel te weten de hersenstam (‘reptielenbrein’) en de onderbuik die correspondeert met het lichamelijke zwaartepunt (plm. 2-3 centimeter onder de navel
  • heeft bij stoornissen die typerend zijn voor de moderne mens altijd te maken met verwaarlozing van het buikgebied
  • maakt contact met irrationele krachten van het leven bij diepe en lage ademhaling

Annotatie

Tjeu van den Berk, ‘De buik, de bodem van de ziel’, ZINschrift 3 (2006) p. 61-73

Bijdrage van

Leander Tijdhof

Met dank aan

Wim Laumans