Geen stoornis, maar overlevingsstrategie

Petra de Vries, ‘Geen stoornis, maar overlevingsstrategie’, https://tijdschriftdeviant.nl/540-geen-stoornis-maar-overlevingsstrategie, Deviant (6 november 2022)

Meestal denken we bij psychotrauma aan grote ongelukken, veel geweld en oorlogssituaties. Gebeurtenissen die emotioneel niet te behappen zijn. Maar voor een kind is iets al gauw emotioneel niet te behappen, omdat het daar gewoon nog te klein voor is. Daardoor kan voor een klein kind onvoorspelbaar of afstandelijk gedrag van de primaire verzorgers al tot een traumatische ervaring leiden. (…) Psychotrauma is als het ware bevroren gierende stress. Als een bedreigende situatie hopeloos is en vechten of vluchten niet mogelijk, dan slaat alle energie die beschikbaar is gemaakt voor het vechten of vluchten in één klap naar binnen en zet zich vast in het lichaam. (…) Als trauma bij heel jonge kinderen plaatsvindt heeft dat veel meer impact dan wanneer het op latere leeftijd gebeurt. Baby’s en kleine kinderen hebben nog niet het vermogen om zichzelf emotioneel te reguleren. (…) Ieder mens heeft overlevingsstrategieën. Dat is normaal en vormt ons ego. Daarmee kunnen we de wereld tegemoet treden en ons handhaven tot we emotioneel volwassen zijn. Het gaat mis als de overlevingsstrategieën de ontwikkeling van het kind belemmeren. Als je bijvoorbeeld spelen met andere kinderen gaat vermijden omdat dat te spannend is, dan doe je geen sociaal-emotionele vaardigheden op. Er is dan sprake van ontwikkelingstrauma. (…) De laatste decennia wordt in de psychiatrie aangenomen dat psychisch lijden ontstaat door een stoornis in de hersenen. Deze stoornis moet dan worden opgelost, bijvoorbeeld met behulp van medicatie. Maar stoornissen blijken helemaal niet in de hersenen vindbaar te zijn. (…) Niet de stoornis moet behandeld worden, maar het trauma.

Bron

Kassandra Goddijn. Van Taboe naar Traumabewust. (2021, 2e druk, 207 blz.). Uitgeverij KOPPcoaching. € 24,50.