De mens wil alles begrijpen, maar daardoor gaat iets fundamenteels verloren

Jonasz Dekkers, ‘De mens wil alles begrijpen, maar daardoor gaat iets fundamenteels verloren’, https://www.nrc.nl/nieuws/2022/12/29/de-mens-wil-alles-begrijpen-maar-daardoor-gaat-iets-fundamenteels-verloren-a4152846, NRC (29 december 2022)

Die fascinatie om het onverklaarbare te verklaren is niet gek. Sterker nog, die drang is het centrale streven van de moderne mens, zo oppert socioloog Hartmut Rosa in zijn boek Onbeschikbaarheid. We willen alles om ons heen kennen, snappen, begrijpen, ontdekken, voorspellen, berekenen, controleren en gebruiken, in een eindeloze groeizucht. In Rosa’s woorden: we proberen de wereld beschikbaar te maken (ook wel vertaald als ‘beheersbaar’). De moderne mens verhoudt zich op een ‘agressieve’ manier tegenover de wereld. (…) Als het aan Rosa ligt zijn onze nimmer aflatende pogingen om de wereld beheersbaar te maken de reden waarom we vervreemd zijn geraakt van de wereld en elkaar. De (laat)moderne wereld is namelijk een dode wereld, door de mens omgetoverd tot een verzameling objecten om te beheersen en te exploiteren. Die maakbaarheidshouding heeft ons technologisch ver gebracht, maar deze manier van naar de wereld kijken stelt ons niet in staat om een ‘goede, diepe relatie met het leven te ontwikkelen’. De dingen die er werkelijk toe doen zijn niet te maken noch te beheersen. (…) In zijn magnum opus Resonantz (2016) beschrijft hij al dat resoneren met iets het tegenovergestelde is van het beschikken over iets. Resonantie is de houding die ons wél een diepe relatie met het leven toestaat. Zoals een coup de foudre, een kunstwerk of een muziekstuk – zaken die bij uitstek over resonantie gaan.