Stel relaties centraal in de ggz

Derek Strijbos, ‘Stel relaties centraal in de ggz’, https://bijnaderinzien.com/2023/02/06/stel-relaties-centraal-in-de-ggz/, Bij Nader Inzien (6 februari 2023)

De huidige ggz is een typisch voorbeeld van een wicked problem: een taai, hardnekkig beleidsprobleem dat zich niet laat oplossen met een stuksgewijze, lineaire top-downstrategie. (…) Om alles tegelijk in beweging te krijgen, moeten we conflicterende belangen en perspectieven overbruggen en loskomen van oude cognitieve, normatieve en sociaal-maatschappelijke infrastructuren die ons steeds weer terugduwen in bestaande patronen. (…) Diep verborgen onder de protocollen en de richtlijnen, in de coulissen van de organisatie en financiering van de huidige ggz, ligt een veronderstelling die kenmerkend is voor ons denken van de afgelopen decennia (als het niet veel langer is). Het is de veronderstelling dat we problemen kunnen begrijpen, oplossen en beheersen door ze te isoleren, uit elkaar te halen en de bouwstenen ervan te analyseren en te repareren. (…) Ik noem dit ‘filosofisch atomisme’. Atomisme staat in contrast met ‘holisme’, dat niet individuen of individuele dingen maar de relaties daartussen centraal stelt. (…) Atomisme werkt als je een ouderwets horloge wilt repareren. Je haalt het uit elkaar, vervangt de kapotte tandwieltjes en springveertjes, en zet het weer in elkaar. Maak er een gebruiksaanwijzing bij en iedereen met een beetje technisch inzicht kan de klus klaren. (…) Maar mensen zijn complexe wezens. Hun gedrag, ervaringen, lijf, brein… niets daarvan laat zich analyseren als een los onderdeel. (…) Het filosofisch atomisme heeft de ggz de afgelopen decennia diepgaand bepaald. Het is de conceptuele onderstroom die ons ertoe gebracht heeft om de ggz in te richten als een autofabriek.